Έχει συμβεί σε όλους μας να αγοράσουμε ένα προϊόν και σύντομα να εμφανίσει προβλήματα στη λειτουργία του. Όταν, όμως, ζητήσουμε την επισκευή του χωρίς χρέωση, συμβαίνει ένα παράδοξο φαινόμενο: οι πωλητές και οι υπάλληλοι που ήταν τόσο χαμογελαστοί και καθησυχαστικοί κατά την αγορά του προϊόντος, αλλάζουν πλήρως πρόσωπο! Η πιο συνηθισμένη απάντηση τους είναι πως την τάδε λειτουργία ή το τάδε ελάττωμα «δεν το καλύπτει η εγγύηση».
Αποτέλεσμα; Μας δίνουν τις εξής επιλογές: Είτε να πληρώσουμε για την επισκευή είτε να... ανεχθούμε την ελαττωματική λειτουργία εφ' όρου ζωής.
Ωστόσο, δεν είναι μόνο αυτές οι επιλογές μας. Ο Αστικός Κώδικας από το 2002 εναρμονίσθηκε με την ευρωπαϊκή νομοθεσία και μας παρέχει ορισμένα δικαιώματα. Αν και λίγοι άνθρωποι τα γνωρίζουν, στην πραγματικότητα μπορεί να τα ασκήσει ο καθένας από εμάς! Διαβάστε για αυτά, ασκήστε τα και προστατέψτε την τσέπη σας
1. Πότε ένα προϊόν θεωρείται «ελαττωματικό»;
«Ελαττωματικό» θεωρείται ένα προϊόν, σύμφωνα με τον Αστικό Κώδικα, όταν δεν έχει τις «συμφωνημένες ιδιότητες». Αυτό με απλά λόγια σημαίνει πως όταν αγοράζουμε ένα αντικείμενο, ο πωλητής μας το περιέγραψε ή μας ανέφερε συγκεκριμένες λειτουργίες του ή το διαφήμισε στην τηλεόραση ή τοποθέτησε καρτελάκι επάνω του με τις ιδιότητες του κλπ. Όλες αυτές οι πληροφορίες θεωρούνται «συμφωνημένες ιδιότητες».
Αν έστω και μία από αυτές δε λειτουργεί στην εντέλεια, το προϊόν είναι σύμφωνα με το νόμο «ελαττωματικό».
2. Σε ποιον πρέπει να απευθυνθώ αν το προϊόν που αγόρασα είναι ελαττωματικό;
Αν αγοράσατε ένα προϊόν και αποδείχθηκε ελαττωματικό, έχετε τα δικαιώματα του Αστικού Κώδικα. Αυτά μπορείτε να τα ασκήσετε μόνοι σας, προφορικά ή γραπτά, χωρίς να χρειάζεται δικηγόρος.
Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνετε είναι να επισκεφθείτε το κατάστημα αγοράς. Σύμφωνα με το νόμο, αυτοί είναι οι υπεύθυνοι να επανορθώσουν το ελάττωμα, γιατί αυτοί έχουν συνάψει τη «σύμβαση πώλησης» μαζί σας.
Αν για παράδειγμα αγοράσατε από τον Κωτσόβολο μία τηλεόραση Sony, αυτός που ευθύνεται για να επανορθώσει το ελάττωμα, είναι ο Κωτσόβολος, και όχι η Sony. Άρα, όταν μιλήσετε στους πωλητές στον Κωτσόβολο, αν αυτοί σας παραπέμψουν στη Sony, με την αιτιολογία ότι «ο κατασκευαστής παρέχει την εγγύηση και εμείς δεν φέρουμε καμία ευθύνη» αυτό είναι παράνομο! Ο λόγος είναι πως ο νόμος επιβάλλει σε οποιονδήποτε πουλάει κάτι, να αναλαμβάνει την ευθύνη για αυτό που πουλάει, ακριβώς επειδή κερδίζει μέσω αυτού.
3. Αν το προϊόν έχει «εγγύηση» σε ποιον πρέπει να απευθυνθώ;
Την εγγύηση συνήθως την παρέχουν οι κατασκευαστές των προϊόντων, πχ. η sony, η delonghi, η apple κλπ. Υπάρχει η παρανόηση πως αν ο κατασκευαστής μας παρέχει εγγύηση, είμαστε υποχρεωμένοι να απευθυνθούμε σε αυτόν, και όχι στο κατάστημα αγοράς.
Αυτό είναι λάθος! Στην πραγματικότητα, η εγγύηση του κατασκευαστή λειτουργεί συμπληρωματικά, δηλαδή αποκτάτε ένα είδος «διπλής προστασίας»: έχετε το «δικαίωμα επιλογής» μεταξύ περισσότερων επιχειρήσεων που είναι και οι δύο υποχρεωμένες να επισκευάσουν το προϊόν.
Ας πάρουμε το παράδειγμα με την ελαττωματική τηλεόραση Sony που αγοράσατε από τον Κωτσόβολο. Έστω ότι ένα μήνα μετά την αγορά, η τηλεόραση δε λειτουργεί. Επιστρέφετε στον Κωτσόβολο και απαιτείτε να διορθώσουν την τηλεόραση, χωρίς να σας χρεώσουν τίποτα. Αν σας παραπέμψουν στη Sony, εξηγείστε ευγενικά πως ο νόμος υποχρεώνει τον πωλητή, δηλαδή τον Κωτσόβολο, να διορθώσει το ελάττωμα. Το αν η Sony παρέχει μία έξτρα εγγύηση είναι θέμα άσχετο και απλά καθιστά εσάς πιο εξασφαλισμένους. Δεν αναιρεί τη νομική υποχρέωση του Κωτσόβολου να διορθώσει το ελάττωμα! Άρα, αν θέλει o Κωτσόβολος να κάνει χρήση της εγγύησης της Sony, μπορεί με δικά του έξοδα να στείλει την τηλεόραση στην αντιπροσωπεία της Sony. Εσείς, πάντως, δεν οφείλετε να πληρώσετε τίποτα απολύτως!
4. Τι δικαιώματα έχω αν αγόρασα ελαττωματικό προϊόν;
Ο Αστικός Κώδικας (άρθρο 540) προβλέπει πως ο αγοραστής έχει το δικαίωμα:
- Να απαιτήσει, χωρίς επιβάρυνσή του, τη διόρθωση ή αντικατάσταση του πράγματος με άλλο
- Να μειώσει το τίμημα
- Να υπαναχωρήσει από τη σύμβαση
Με απλά λόγια, συνεχίζοντας το παράδειγμα με την τηλεόραση, πηγαίνετε στον Κωτσόβολο και απαιτείτε να διορθώσουν την τηλεόραση. Αν η διόρθωση δε λύνει το πρόβλημα, μπορείτε να απαιτήσετε να σας την αντικαταστήσουν, δηλαδή να σας δώσουν άλλη τηλεόραση ίδιας μάρκας και μοντέλου.
Αν ισχυρισθούν πως δεν υπάρχει καμία άλλη ίδια τηλεόραση στο κατάστημα, τότε θα ασκήσετε το «δικαίωμα μείωσης του τιμήματος». Αυτό σημαίνει πως έχετε τη δυνατότητα να απαιτήσετε να σας επιστρέψουν ένα τμήμα από τα χρήματα που καταβάλατε, ώστε η νέα αξία να ανταποκρίνεται στην ελαττωματική τηλεόραση. Αν, όμως, δεν επιθυμείτε να κρατήσετε την ελαττωματική τηλεόραση τότε μπορείτε να ασκήσετε το λεγόμενο «δικαίωμα υπαναχώρησης» από τη σύμβαση. Αυτό σημαίνει πως μπορείτε να πείτε «δηλώνω πως υπαναχωρώ από τη σύμβαση» και να επιστρέψετε την τηλεόραση απαιτώντας να σας επιστρέψουν τα χρήματα.
5. Μέσα σε πόσο χρόνο πρέπει να ασκήσω αυτά τα δικαιώματα;
Στο σημείο αυτό υπάρχουν ίσως οι μεγαλύτερες παρανοήσεις.
Ο νόμος δίνει προθεσμία 2 χρόνια για να ασκήσετε όλα τα παραπάνω δικαιώματα. Αυτό σημαίνει πως από το νόμο έχετε εγγύηση απέναντι στο κατάστημα αγοράς για δύο χρόνια! Πολλά καταστήματα εκμεταλλεύονται την άγνοια των πολιτών και θέτουν διάφορες προθεσμίες που τους...συμφέρουν και οι οποίες είναι τελείως παράνομες. Πχ.«εγγύηση μόνο για ένα χρόνο», «επιστροφή του προϊόντος μέσα σε 14 μέρες για να σας το αντικαταστήσουμε» κλπ. Αν το κατάστημα ισχυρισθεί κάτι τέτοιο, με ψυχραιμία εξηγείστε πως ο νόμος σας παρέχει τα δικαιώματα για δύο χρόνια και απειλείστε να τους καταγγείλετε.
Τέλος, σας παραθέτω τα παρακάτω τηλέφωνα για πιθανές καταγγελίες:
Ινστιτούτο Προστασίας Καταναλωτή 210 3632443
Γενική Γραμματεία Καταναλωτή (Υπουργείο Ανάπτυξης) 1520
Ένωση Καταναλωτών-Ποιότητα Ζωής (ΕΚΠΟΙΖΩ) 210 3304444, 2310 257776
